DERS KONU ÖZETİ

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ KONU ÖZETİ

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ NEDİR?

Bilgi teknolojiѕini bilginin elde edilmesi, toρlanmaѕı, biriktirilmeѕi, işlenmeѕi, уeniden elde edilmeѕi, уaуılmaѕı, korunmaѕı νe bunlara уardımcı olan araçlar olarak  tanımlaуabiliriz.

TEKNOLOJİ

İnsanoğlunun gereklerine uygun yardımcı alet ve araçların yapılması ya da üretilmesi için gerekli bilgi ve yetenektir. Teknoloji ayrıca, bir sanayi dalıyla ilgili üretim yöntemlerini, kullanılan araç, gereç ve aletleri kapsayan bilgidir.

Günümüzde kullandığımız bazı Teknolojik araçlar

Navigasyon:Gps teknoloji sayesinde harita üzerinden yol tarifi almamızı sağlayan bilgisayar sistemi.

Yazıcı: Bilgisayarda yazılan belgeyi kağıda basmayı sağlayan alet

Tarayıcı : Kâğıt üzerindeki resim, yazı vb. simgeleri tanıyıp bilgisayar ortamına aktaran araç

Fax : Yazılı, bilgi ve belgelerin telefon sistemi vasıtasıyla bir yerden bir yere iletilmesini anında sağlayan araç

Projeksiyon: Kaynaktan aldıkları görüntü sinyallerini perdeye yansıtan cihazlar.

Akıllı Tahta: Beyaz tahtayı etkileşimli hale getiren sistem.

Simülasyon Cihazları : Gerçeğini kullanmanın tehlikeli ve pahalı olan sistemin taklidini yapan gelişmiş cihazlardır. Örn uçak simülasyonları.

Gps cihazları :Uzayda bulunan uydular vasıtasıyla yeryüzündeki konumumuzu belirlemeye yarayan cihaz.

Barkod Cihazları: çeşitli kodlarla oluşturulmuş etiketleri laser ışınlarıyla veya kameralarla okuyup, anlamlandıran cihaz.

Teknolojinin Yararları

v  Bilgiye çok hızlı bir şekilde ve daha ucuza ulaşılıyor.

v  Sağlık alanında hastalıkların anlaşılması daha hızlı ve güvenilir şekilde olabilmektedir. Teknoloji sayesinde tedavi yöntemleri gelişmiş ve hastalıklar daha kısa süre de tedavi edilir olmuştur.

v  Eğitim-öğretim imkânları artmıştır.

v  Bir yerden bir yere ulaşım daha hızlı ve daha konforlu hale gelmiştir.

v  Sanayilerdeki üretim artmıştır. Üretilen ürünler daha ucuza mal olmaktadır.

v  İletişim ve haberleşme imkânları artmıştır.

Teknolojinin Zararları

v  Çevreye zarar veren gazlar, atıklar çoğalmış, denizler ve doğa kirlenmeye başlamıştır.

v  Yeryüzünde bulunan hayvan ve bitki türleri azalmıştır.

v  İşsizlik artmıştır.

v  Küresel ısınmadan dolayı dünyanın dengesinin bozulmuştur.

v  İnsanoğlunu mevcut geleneklerini, kültürlerini ve kutsal değerlerini kaybetmeye başlamıştır.

v  Televizyon ve internet aile içi iletişimi koparmıştır. Aile içi iletişimin kopması çocukları da aileden koparıp yalnızlığa itmiştir.

v  Obezlik artmıştır.

v  Yayılan radyasyonlar ve artan manyetik alanlar insan sağlığını olumsuz etkilemeye başlamış ve yeni sağlık problemleri ortaya çıkmıştır.

İnternet bağımlılığı gibi bazı psikolojik rahatsızlıklar artmıştır.

v  İnsanların tembelliği artmış, hazır kullanmaya alışan insanlar üretmekten çok tüketmeye başlamıştır.

v  İsraf artmıştır.

Bilgisayar Kullanırken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

·         Yüksekliği ayarlanabilir, sırtı bele uygun ve esnek bir ergonomik koltukta oturulmalıdır.

·         Dik oturulmalı ve sırt desteklenmelidir.

·         Monitörden 45-75 cm uzakta oturulmalıdır.

·         Işık monitöre dik açıyla gelmemelidir.

·         Işık yansıma ve parlamaları önlenmelidir.

·         Fare ve klavye masanın üzerinde aynı seviyede

olmalıdır.

·         Dirsek ve eller düz bir çizgide olmalıdır.

·         Bacakların üst kısmı yatay olmalıdır.

·         Dizler 90 veya 110 derece açıda olmalıdır.

Dijital vatandaşlık

·         e-Devlet, vatandaşların, kamu ve özel tüzel kişilerin bilgi teknolojileri kullanarak kamu hizmetlerine ulaşmalarını ve bundan yararlanmalarını sağlayan uygulamalar bütünüdür.

·         e-okul, turkiye.gov.tr, bankacılık işlemleri gibi

·         Buna göre dijital vatandaşı şöyle tanımlayabiliriz.

·         Bilgi ve iletişim kaynaklarını kullanırken eleştirebilen,

·         Çevrimiçi yapılan davranışların etik sonuçlarını bilen,

·         Ahlaki olarak çevrimiçi kararlar alabilen,

·         Teknolojiyi kötüye kullanmayarak başkalarına zarar vermeyen,

·         Sanal dünyada iletişim kurarken ve işbirliği yaparken doğru davranışı teşvik eden vatandaştır.

1.       Zamandan kazanç sağlanır.

2.       Maliyetler düşer ve verimlilik artar.

3.       Memnuniyet artar.

4.       Ekonomik gelişim desteklenir.

5.       Hayat kalitesi artar.

6.       Bireysel katılım artar.

7.       Kâğıt bağımlılığı ve kullanımı azalır.

BİLGİSAYAR = Donanım + Yazılım

Bilgisayarlar: Her türlü bilgiyi saklamamızı, bunlar arasında işlemler yapabilmemizi ve saklanan bilgilere ulaşmamızı sağlayan ve tüm bu işlemleri "çok hızlı" yapan elektronik cihazlardır.

İlk Elektronik Bilgisayar:  ENIAC (1946)

Bilgisayarın Bileşenleri

Bilgisayarlar, donanım ve yazılım olmak üzere iki temel kısımdan oluşur.

Donanım Nedir?

Bilgisayarın gözle görülebilen ve elle tutulabilen kısımlarına donanım denir.Örneğin, ekran, klavye, sabit disk fare, yazıcı gibi..

Temel Bilgisayar Bileşenleri

Bir bilgisayar temelde 4 parçadan oluşur :

Kasa , Ekran , Klavye, Fare

Dahili Donanım Birimleri

Kasa içerisinde yer alan bu donanımlar bilgisayarın temel çalışma sistemini oluşturur, hızını ve özelliklerini belirler.

Anakart: Diğer tüm donanımların takıldığı kasa içerisinde en büyük yer kaplayan donanımdır.

İşlemci (CPU) : Bilgisayardaki matematiksel ve mantıksal tüm işlemlerin yapıldığı donanımdır. Bilgisayarın hızını belirlemede önemli bir yere sahiptir.Tüm işlemlerin yapıldığı merkez olduğu için işlemciye bilgisayarın beyni diyebiliriz.

Ekran Kartı: Görüntüyü işler ve işlenen görüntünün ekrana aktarılmasını sağlar. Oyunların akıcı çalışmasında önemi büyüktür.

Ana Bellek (RAM) :Bilgilerin geçici olarak saklandığı donanım birimidir. Elektrik kesilmesi durumunda içindeki bilgiler silinir. Belleğin fazla olması bilgisayarda birden çok programı aynı anda hızlı bir şekilde çalıştırmaya yardımcı olur. Dolayısıyla bilgisayarın hızına etkisi büyüktür.

Sabit Disk (Hard Disk): Bilgileri kalıcı olarak depolayan donanımdır. Dosyalar, müzikler, filmler vs. tüm bilgilerimiz sabit diskte kayıtlıdır.Elektrik kesilmesi durumunda içindeki bilgiler silinmez. Sabit diskler büyüklük, dönme hızları ve kapasiteleri ile birbirinden farklılık gösterebilir.

Güç Kaynağı : Bilgisayarın tüm parçalarına gerekli gücü (elektrik akımı) sağlayan donanımdır.

Ağ Kartı: Bilgisayarın bir ağa veya başka bir bilgisayara bağlanmasını sağlayan donanımdır. Yeni anakartlar üzerinde tümleşik olarak yer alır.

Soğutucu Fanlar :Kasa içerisindeki ısıyı düşürmeye yardımcı olan pervanelerdir. Bunlar hem parçaları soğutur hem de kasa içerisindeki hava akımını sağlar.

Disket Sürücü :Disketlere okuma yazma işlemi yapan donanımdır. Günümüzde artık kullanılmamaktadır.

CD/DVD ROM Sürücü :CD/DVD disklerinde veri depolayabilen veya bu diskleri okuyan donanımdır.

Modem Kartı :Telefon hattını kullanarak internete bağlanmayı sağlayan donanımdır. Günümüzde anakart üzerinde tümleşik olarak yer alır.

Ses Kartı :Bilgisayara ses girişini ve çıkışını sağlayan donanımdır.

GİRİŞ	ÇIKIŞ	DEPOLAMA
Klavye	Ekran	Sabit Disk
Mouse	Yazıcı	CD / DVD
Mikrofon	Hoparlör	Flaş Bellek
Kamera		Disket
Optik Okuyucu		Hafıza Kartı
Tarayıcı

1.      İşletim Sistemi

Bilgisayardaki donanımları yöneten, çalışmasını denetleyen ve diğer tüm yazılımların çalışmasını sağlayan temel yazılımdır.  Windows XP, 7, 8, 10  Linux, Mac OS gibi. >> Pardus İşletim Sistemi

2005 yılında Tübitak tarafından geliştirilen ücretsiz ve açık kaynak kodlu ve Linux temelli bir işletim sistemidir.

2.      Uygulama Yazılımı

Kullanıcıların belli başlı bazı işlemleri yapmalarını sağlayan yazılımlardır. Örneğin müzik dinlemek, resim yapmak, yazı yazmak, internette gezinmek gibi.  Microsoft Word, Powerpoint, Media Player, Antivirüs programları, Paint, Web Tarayıcılar gibi.

Kullanım Haklarına Göre Yazılımlar

—  Lisanslı Yazılım:  Kullanabilmek için lisans hakkının satın alınması gereken programlardır.

—  Demo Yazılım: Tanıtım amaçlı bir süreliğine(30 gün, 15 gün vs) ücretsiz kullanılabilen yazılım türüdür.

—  Freeware(Bedava) Yazılımlar: Kullanıcıdan ücret talep etmeksizin  kullanılan programlardır.

—  Beta: Yazılımın sürümündeki sistem testlerinden ve eksiklik testlerinden geçirilmeyi belirtir.

Dosya, Klasör ve Sürücüler

Dosya Nedir?

Bilgisayarda bilgilerin kaydedildiği birimlere dosya adı verilir.  Dosya içerisindeki bilgi; resim, yazı, çizim, ses gibi her şey olabilir.

Sık kullanılan dosya uzantıları

Dosya Uzantısı	İçerik
txt , doc	Yazı
mp3 , wav	Ses ve müzik
bmp , jpg , png	Resim
gif	Hareketli Resim
pdf	Kitap
avi , mpeg , mov	Film, video
exe	Çalıştırılabilir program

Dosya Adında Kullanılmayan Karakterler

Aşağıdaki karakterleri dosya ve klasörleri adlandırırken kullanamayız.

<    >   “    :    ?   *     /     \    |

Klasör ve alt klasör işlemleri

Ortak bir özelliğe sahip dosyaları bir arada bulunduran birimlere klasör (dizin) denir.

Sürücü Nedir ?

Dosya ve klasörlerin saklanabileceğini fiziksel ortamlardır. Örneğin sabit disk, CD/DVD ROM sürücüsü, hafıza kartı, USB bellek gibi.

Bilgisayar sisteminin başlangıç noktası Harddisk üzerindeki ana dizin olan C:\ sürücüsüdür. Bunun altından başlamak üzere bir ağaç sistemi vardır. Bu ağaç sisteminin dalları klasörler, meyveleri ise dosyalardır. Her klasörün altında başka klasörler hatta onlarında altında alt klasörler olabilir. Aynı ağaç dallarında olduğu gibi… Dosyalar ise ana dizinden başlamak üzere klasörlerin içinde yer alırlar.

•       Bir klasör içerisinde aynı ada ve uzantıya sahip birden fazla dosya olamaz.

•       Bir klasör içerisinde aynı isme fakat farklı uzantıya sahip dosyalar bulunabilir. Örneğin, Çanakkale.avi filmi ile Çanakkale.txt şiiri aynı klasörde bulunabilir.

•       Bir klasör içerisinde aynı ada sahip başka bir klasör bulunamaz.

•       Dosya ve klasör adlarında büyük/küçük harfler aynı kabul edilir. Örneğin ÇANAKKALE.TXT ile Çanakkale.txt dosyaları aynıdır.

•       Bazı donanımlar üzerinde birden fazla sürücü oluşturulabilir, örneğin tek bir sabit disk C: ve D: şeklinde 2 sürücüye ayrılabilir.

Sosyal Medya Kullanımı

Sosyal medya kişisel bilgilerinizi, paylaşımlarınızı, arkadaşlarınızı herkesin görebileceği ortamlardır. O yüzden bir kaç noktaya dikkat ederek sosyal medyada daha güvenli olabilirsiniz.

1. Kişisel bilgilerinizi herkesle paylaşmayınız.

2. Paylaştıklarınız şeyleri istemediğiniz kişilere kapatınız.

3. Tanımadığınız kişilerin arkadaşlık tekliflerini reddediniz.

4. Güçlü şifreler oluşturunuz ve şifrenizi kimseyle paylaşmayınız.

Örnek :  Zayıf şifre:  elma , ali1999, 08091999, izmir35 ,

 Güçlü şifre : Elma/44 ,  A58+t*y2G

TELİF HAKKI NEDİR?

Orijinal bir yapıtın, eserin kopyalanmasına veya kullanılmasına izin vermeme hakkıdır.

§  Bir sanatçının müzik parçasını, klibini, film eserini, bir yazarın kitabını veya bir firmanın yazılımını bu kişilerin izni olmadan ne kullanabilir ne de kopyalayabilirsiniz.

§  Bu eserler, sahibinin izin verdiği, yasal dağıtımını yapan mağaza ya da internet sitelerinde satın alınarak kullanılmalıdır.

§  Aksi bir yönteme başvurulursa telif hakkı ihlali gerçekleşmiş, yani suç işlenmiş olur.